Wednesday, March 25, 2015

តំបន់ទេសចរណ៍ខេត្តកែបគីជា


Add caption
មានទៅដោយកន្លែងកំសាន្តជាច្រើនដូចជា
កោះ​ទន្សាយ​​      ភ្នំ​  ​សមុទ្រ​ ផ្សាក្ដាម។​
បន្ថែមទៅទៀតនោះខេត្តកែបមាន​ម្ហូមអាហារសំបូរទៅដោយរុក្ខជាតិឆ្ងាញ់និង​មានលក់ម្ហូបអាហារ
សមុទ្រជាច្រើនប្រភេទដូចជា​  ក្ដាមសេះ​   បង្កង​​  បង្ការ​ មឹង​ ត្រី   ​ក្រែ ឈាម ​​​សំបូរទៅដោយវីតាមីន
សំរាប់សុខភាព។
និងមាន​លក់គ្រឿងអនុសាវរិ៍យ​ជាច្រើនដែលធ្វើអោយអ្នកដែលមកទស្សនាខេត្តកែបហើយ
មិនចង់ទៅវិញ

Wednesday, March 18, 2015

សកម្មភាពថតរបស់សិស្សផ្នែទំនាក់ទំនងសង្គម

ហើយរឿងនេះដែរមានតូអង្គជាច្រើនដែលមានសកម្មភាពថតនៅក្នុងរឿងនេះ។
បើតាមការដឹងរបស់លោកថុនាដែលជាតូអង្គនៅក្នុងរឿងនេះដែរបានបញ្ចាក់ប្រាប់khmer19អោយដឹងថារឿងនេះបានចំនាយពេលថតអស់រយះពេល១ខែជាងហើយប៉ុន្តែនៅអត់ទាន់ហើយទេ....?


 

Tuesday, March 17, 2015

ទស្សនៈ​ជុំវិញ​ការ​ចង់​អភិរក្ស​តំបន់​អារ៉ែង​ឲ្យ​ក្លាយ​ជា​តំបន់​ទេសចរណ៍​ធម្មជាតិ

ទេសភាព​នៅ​តាម​ដង​ស្ទឹង​ក្នុង​តំបន់​អារ៉ែង ឃុំ​ជំនាប់ ស្រុក​ថ្មបាំង ខេត្ត​កោះកុង។ រូបថត​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០១៥ (RFA/Den Ayuthyea)

អារ៉ែង ៦២០និស្សិត មន្ត្រី​រាជការ ប្រជាពលរដ្ឋ និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​មួយ​ចំនួន បង្ហាញ​ទស្សនៈ​ចង់​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​អភិរក្ស ឬ​អភិវឌ្ឍ​តំបន់​នានា​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង ឲ្យ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​តំបន់​ទេសចរណ៍​ធម្មជាតិ សម្រាប់​បម្រើ​ដល់​វិស័យ​ទេសចរណ៍ ជំនួស​ការ​សាងសង់​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​នា​ថ្ងៃ​អនាគត។
សារ​អំពាវនាវ​នេះ កើត​ឡើង​ក្រោយ​ពេល​ពួក​គេ​បាន​ចុះ​ទៅ​ដល់​មូលដ្ឋាន​ឃុំ​ជំនាប់ ស្រុក​ថ្មបាំង ខេត្ត​កោះកុង ដើម្បី​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ និង​ឃ្លាំ​មើល​តំបន់​អារ៉ែង បន្ទាប់​ពី​រដ្ឋាភិបាល​បាន​បណ្ដេញ​ស្ថាបនិក​អង្គការ​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ ជនជាតិ​អេស្ប៉ាញ លោក អាឡិកហាន់ដ្រូ ហ្គន់ហ្សាឡេស ដេវិតសឹន (Alejandro Gonzalez Davidson) ពី​កម្ពុជា កាល​ពី​ចុង​ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០១៥។
បន្ទាប់​ពី​បាន​បញ្ចប់​ទស្សនកិច្ច​សិក្សា​បី​ថ្ងៃ ដើម្បី​ពិនិត្យ និង​ឃ្លាំ​មើល​ធនធាន​ធម្មជាតិ​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង រួម​មាន ស្ទឹង​ឆាយ​អារ៉ែង ស្ទឹង​ឆាយ​តា​ហ៊ីង ភ្នំ​ម្រេញ​កង្កែប ថ្នូរ​បុរាណ និង​តំបន់​ទឹក​ជ្រោះ​ធ្លាក់​ជាច្រើន​កន្លែង​ទៀត​នា​ខេត្ត​កោះកុង រួច​មក ក្រុម​និស្សិត ពលរដ្ឋ មន្ត្រី​រាជការ និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​មួយ​ចំនួន បង្ហាញ​ឆន្ទៈ​មិន​ចង់​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​អភិវឌ្ឍ​តំបន់​នេះ​ជា​ទំនប់​ វារីអគ្គិសនី​ទេ ប៉ុន្តែ​ចង់​ឲ្យ​អភិវឌ្ឍ​ទៅ​ជា​តំបន់​ទេសចរណ៍​ធម្មជាតិ​ជំនួស​វិញ។
ព្រះតេជព្រះគុណ រដ្ឋ សុវណ្ណ គង់​នៅ​វត្ត​ប្រាសាទ​រាជា​សំរោង ខេត្ត​ឧត្តរមានជ័យ ដែល​បាន​និមន្ត​ទៅ​ដល់​ទីតាំង​មួយ​ចំនួន​នា​តំបន់​អារ៉ែង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៧ ខែ​មីនា មាន​ថេរ​ដីកា​ពេញ​ចិត្ត​ចំពោះ​ទេសភាព​ទាំង​ឡាយ​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង។ ព្រះអង្គ​មាន​ថេរ​ដីកា​ថា ធនធាន​ធម្មជាតិ​មាន​ដូចជា ទឹក​ជ្រោះ​ធ្លាក់​ពី​លើ​ភ្នំ ទេសភាព​ទឹក​ស្ទឹង ព្រៃ​ព្រឹក្សា សត្វ​ព្រៃ​រាប់​សិប​ប្រភេទ និង​ទេសភាព​មើល​ពី​លើ​កំពូល​ភ្នំ ជាដើម គឺ​មាន​សោភ័ណភាព​ស្រស់​ត្រកាល​បំផុត។
ព្រះអង្គ​បាន​បិណ្ឌបាត​ទៅ​ដល់​ប្រមុខ​ដឹក​នាំ ឲ្យ​ជួយ​ថែ​រក្សា និង​អភិវឌ្ឍ​តំបន់​អារ៉ែង ឲ្យ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​តំបន់​ទេសចរណ៍​ធម្មជាតិ​សម្រាប់​បម្រើ​ដល់​វិស័យ​ទេសចរណ៍​ នា​ថ្ងៃ​អនាគត ព្រោះ​ទីតាំង​តំបន់​នេះ​មាន​សក្ដានុពល​ដល់​វិស័យ​ទេសចរណ៍​ជាច្រើន​កន្លែង៖ «យើង ​កត់​សម្គាល់​ឃើញ​ថា សត្វ​កម្រ​ជិត​ផុត​ពូជ​មាន​ដូចជា ដំរី ក្រពើ​ភ្នំ និង​សត្វ​ផ្សេងៗ​ទៀត គឺ​ជា​ចំណាប់​អារម្មណ៍​របស់​អាត្មា ហើយ​ព្រៃ​ធម្មជាតិ និង​សត្វ​ដែល​ស្ទើរ​ផុត​ពូជ​នៅ​លើ​ពិភពលោក​ខ្លះ កំពុង​រស់នៅ ឬ​បង្ហាញ​វត្តមាន​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង​ខេត្ត​កោះកុង»
ស្រដៀង​គ្នា​ដែរ កញ្ញា អាហួយ ជា​បុគ្គលិក​បម្រើ​ការ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​មួយ​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ ដែល​បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ក្នុង​ចម្ងាយ​ផ្លូវ​រាប់​រយ​គីឡូម៉ែត្រ ដើម្បី​ទៅ​ទស្សនា​តំបន់​អារ៉ែង ចុង​សប្ដាហ៍​កន្លង​ទៅ​នេះ ក៏​បាន​ចាប់​អារម្មណ៍​ពី​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ដ៏​ស្រស់​បំព្រង​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង មាន​ដូចជា ទឹក​ស្ទឹង ព្រៃ​ភ្នំ និង​សត្វ​ព្រៃ ជាដើម។ អាហួយ បាន​ចំណាយ​ពេល ៣​ថ្ងៃ ធ្វើ​ដំណើរ​ឡើង​ភ្នំ ឬ​ចុះ​ជ្រោះ​ជាដើម ទៅ​កាន់​ទីតាំង​មួយ​ចំនួន​នា​តំបន់​អារ៉ែង គឺ​មិន​ចង់​ឲ្យ​ផ្នែក​ពាក់ព័ន្ធ ឬ​រដ្ឋាភិបាល បំផ្លាញ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង នោះ​ទេ។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ កញ្ញា​បាន​ស្នើ​ដល់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួយ​ទប់ស្កាត់ ឬ​ចូលរួម​អភិរក្ស​តំបន់​នេះ​ប្រែ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​តំបន់​ទេសចរណ៍ សម្រាប់​បម្រើ​ដល់​វិស័យ​ទេសចរណ៍​វិញ​នា​ថ្ងៃ​អនាគត៖ «ចង់​ឲ្យ​ ប្រជាពលរដ្ឋ​ទៅ​តាំង​ទីលំនៅ ឬ​កសាង​ជីវភាព​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង ឲ្យ​បាន​ច្រើន ដើម្បី​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ពិចារណា​អំពី​ការ​រស់នៅ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​តំបន់​ នោះ ហើយ​គ្រួសារ​នីមួយៗ​ត្រូវ​ការ​ធម្មជាតិ ឬ​មិន​ចង់​ចាក​ចេញ​ពី​តំបន់​អារ៉ែង នា​ថ្ងៃ​អនាគត។ ទាំង​នេះ​អាច​ជា​សញ្ញា​ផែនការ​ទប់ស្កាត់​ការ​វិនិយោគ​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​នៅ ​តំបន់​អារ៉ែង របស់​រដ្ឋាភិបាល​នា​ថ្ងៃ​ខាង​មុខ»
តំណាង​សហគមន៍​ជនជាតិ​ជង នៅ​តំបន់​អារ៉ែង លោក វ៉ែន វ៉ន បាន​ផ្តល់​សម្ភាស​ដល់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៧ ខែ​មីនា ថា នៅ​ដើម​ខែ​នេះ​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​មាន​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល សិស្ស និស្សិត មន្ត្រី​រាជការ និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជិត ១០០​នាក់ បាន​ទៅ​ដល់​ឃុំ​ជំនាប់ ក្នុង​តំបន់​អារ៉ែង។ លោក​ថា វត្តមាន​របស់​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ទាំង​នោះ គឺ​ដើម្បី​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ ឬ​ចង់​ឃើញ​ទេសភាព​នៃ​ទឹក​ធ្លាក់ ទឹក​ស្ទឹង​អារ៉ែង ព្រៃ​ឈើ សត្វ​ព្រៃ និង​ធ្វើ​ដំណើរ​ឡើង​លើ​កំពូល​ភ្នំ ដើម្បី​ទស្សនា​ទេសភាព ជាដើម។ លោក វ៉ែន វ៉ន បញ្ជាក់​ថា នៅ​ក្រោយ​ស្ថាបនិក​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ លោក អាឡិក ត្រូវ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បណ្ដេញ​ចេញ​ពី​កម្ពុជា កាល​ពី​ចុង​ខែ​កុម្ភៈ រួច​មក ឃើញ​មាន​វត្តមាន​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ទាំង​ក្មេង​ចាស់ បាន​ចុះ​ទៅ​ដល់​តំបន់​អារ៉ែង ជាប់​មិន​ដាច់ ឬ​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ក្នុង​មួយ​សប្ដាហ៍​មាន​មនុស្ស​ចំនួន ៥០​នាក់ បាន​ទៅ​ដល់​តំបន់​អារ៉ែង។
តំណាង​សហគមន៍​ជនជាតិ​ជង រូប​នេះ ចង់​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​អភិរក្ស​តំបន់​នេះ​ឲ្យ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​តំបន់​ទេសចរណ៍​ ធម្មជាតិ សម្រាប់​បម្រើ​វិស័យ​ទេសចរណ៍​នា​ថ្ងៃ​អនាគត និង​ស្នើ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​លះ​បង់​គំនិត​វិនិយោគ​តំបន់​អារ៉ែង ទៅ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ប្រទេស​ចិន ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី។
ដូច​គ្នា​នឹង​ការ​លើក​ឡើង​នេះ​ដែរ លោកស្រី ភិន សុភី ជនជាតិ​ដើម​ជង មាន​លំនៅឋាន​នៅ​ភូមិ​ឫស្សី ឃុំ​ជំនាប់ ក៏​មិន​ចង់​ឲ្យ​ភូមិឋាន​ធ្លាប់​រស់នៅ​សុខសាន្ត​ត​ពី​ដូនតា ត្រូវ​គេ​បណ្ដេញ​ចេញ​ដោយ​ហេតុផល​ណា​មួយ​ទេ​នា​ថ្ងៃ​អនាគត។ ស្ត្រី​រូប​នេះ​ថ្លែង​ថា កន្លង​មក​ក្រុម​អ្នក​ភូមិ​ធ្លាប់​បាន​ធ្វើ​ពិធី​សម្បថ​ត្រូវ​តែ​រួបរួម​គ្នា ​ថែ​រក្សា​ព្រៃ ឬ​មូលដ្ឋាន​កុំ​ឲ្យ​បាត់​បង់។ ប៉ុន្តែ​បើ​មាន​ពលរដ្ឋ​មូលដ្ឋាន​ណា​ម្នាក់​មិន​ស្មោះ​ត្រង់ ឬ​ចូល​ដៃ​ចូល​ជើង​ជាមួយ​ក្រុម​ផ្សេង មក​បំផ្លាញ​មនុស្ស ឬ​បរិស្ថាន​ក្នុង​ភូមិ សូម​ឲ្យ​បុគ្គល​រូប​នោះ​ជួប​ទុក្ខ​សោក ឬ​វិនាស៖ «ពួក ​យើង​បាន​ទៅ​បន់ស្រន់​អ្នក​តា ប្រសិន​បើ​មាន​អ្នក​ភូមិ​ណា​ម្នាក់​ក្បត់ មិន​ព្រម​ចូលរួម​ការពារ​តំបន់​រស់នៅ​របស់​ខ្លួន ឬ​ទៅ​ចុះ​ចូល​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ចិន សូម​ឲ្យ​ជួប​គ្រោះ​ចង្រៃ ឬ​ទទួល​វិនាសកម្ម​ជាដើម។ សម្បថ​នេះ​នៅ​ពេល​មាន​អ្នក​ភូមិ​ខ្លះ បាន​ទៅ​ព្រមព្រៀង​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ក្បត់​ពលរដ្ឋ​ក្នុង​មូលដ្ឋាន ក៏​កើត​គ្រោះ​ទឹក​ក្តៅ​ស្រោច​រលាក​ពេញ​ខ្លួន និង​មាន​ឈឺ​ជំងឺ​ផ្សេងៗ​ជា​បន្តបន្ទាប់»
ទាក់ទិន​បញ្ហា​នេះ​ដែរ ប្រធាន​សមាគម​សម្ព័ន្ធ​និស្សិត​បញ្ញវន្ត​ខ្មែរ កាល​ពី​ខែ​កុម្ភៈ បាន​ដឹក​នាំ​និស្សិត​ជំនាញ​អេកូ​ទេសចរណ៍​មួយ​ក្រុម​ទៅ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ រយៈពេល ១០​ថ្ងៃ អំពី​សក្ដានុពល​នៃ​វិស័យ​អេកូ​ទេសចរណ៍​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង ហើយ​លទ្ធផល​នៃ​ការ​សិក្សា​នេះ គ្រោង​បង្ហាញ​ជា​សាធារណៈ​តាម​ខ្សែ​វីដេអូ​ឯកសារ​នៅ​ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០១៥ នេះ។
ប្រធាន​សមាគម​សម្ព័ន្ធ​និស្សិត​បញ្ញវន្ត​ខ្មែរ លោក មួង សូនី ឲ្យ​ដឹង​ថា ក្រុម​និស្សិត​ជំនាញ​អេកូ​ទេសចរណ៍​មាន​សមាជិក​ជិត ១០​នាក់ បាន​ចុះ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​អំពី​សក្ដានុពល​ទេសចរណ៍​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង ជា​បន្តបន្ទាប់ នៅ​ក្នុង​ខែ​កុម្ភៈ និង​ខែ​មីនា ទោះ​បី​តំបន់​អារ៉ែង ជា​តំបន់​នៅ​ដាច់​ស្រយាល​ពី​ទីប្រជុំជន គ្មាន​សេវា​ទូរស័ព្ទ ផ្លូវ​ពិបាក​ធ្វើ​ដំណើរ ប៉ុន្តែ​តំបន់​ព្រៃ​ភ្នំ ឬ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​នៅ​ទីនោះ គឺ​ជា​ឋានសួគ៌​ធម្មជាតិ​ដ៏​ស្រស់​ត្រកាល មាន​សត្វ​កម្រ​រាប់​សិប​ប្រភេទ មាន​ទឹក​ជ្រោះ ទឹក​ស្ទឹង​មាន​ទឹក​ថ្លា​ឆ្លុះ និង​មាន​តំបន់​ធម្មជាតិ​ផ្តល់​សក្ដានុពល​ទេសចរណ៍​សរុប​ប្រមាណ ៣០​កន្លែង​ផ្សេង​ទៀត៖ «យើង​បាន​ដើរ​ស្រាវជ្រាវ​គ្រប់​ទីកន្លែង​ទាំងអស់​ នៅ​តំបន់​អារ៉ែង ហើយ​ក្នុង​នោះ​មាន​ទឹក​ធ្លាក់​ស្រស់​ស្អាត​ចំនួន ៣​កន្លែង​មាន​ដូចជា ឆាយ​តា​ហ៊ីង ឆាយ​តា​ប៉ាង និង​ឆាយ​យោង ដែល​មាន​កម្ពស់ ២០០​ម៉ែត្រ ១០០​ម៉ែត្រ និង ៧០​ម៉ែត្រ ស្រស់​ស្អាត​បំផុត។ ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​ស្ទឹង​ជាច្រើន​ទៀត ព្រម​ទាំង​មាន​ទីកន្លែង​កប់​សព​បុព្វបុរស​ខ្មែរ និង​ភ្នំ​ម្រេញ​កង្កែប ជាដើម។ ហើយ​ទីកន្លែង​មាន​សក្ដានុពល​ទេសចរណ៍​ទាំង​នេះ យើង​បាន​ផលិត​ជា​ខ្សែ​វីដេអូ​មួយ ដើម្បី​បង្ហាញ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​បាន​ឃើញ។ ដូច្នេះ តំបន់​អារ៉ែង គឺ​អស្ចារ្យ​មែន​ទែន»
ទាក់ទង​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​ជា​ក្រុម​ទៅ​កាន់​តំបន់​អារ៉ែង នេះ​ដែរ លោក ព្រាប កុល ប្រធាន​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជា ក៏​បាន​ដឹក​នាំ​មនុស្ស​មួយ​ក្រុម​មាន​គ្នា​ប្រមាណ ៤០​នាក់ ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​កាន់​តំបន់​អារ៉ែង រយៈពេល ៣​ថ្ងៃ ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៧ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​៩ ខែ​មីនា។ លោក ព្រាប កុល មាន​ប្រសាសន៍​ថា ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​នេះ​មាន​បំណង​ឲ្យ​អ្នក​ចូលរួម​បាន​ស្វែង​យល់​ពី​សម្បត្តិ​ ធម្មជាតិ និង​សក្ដានុពល​ធនធាន​ធម្មជាតិ​នៅ​ទីនោះ ព្រម​ទាំង​ចង់​ដឹង​ពី​ការ​រស់នៅ​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ និង​បញ្ហា​ប្រឈម​កំពុង​ជួប​ប្រទះ។ លោក ព្រាប កុល បញ្ជាក់​ថា បន្ទាប់​ពី​វិល​ពី​តំបន់​អារ៉ែង វិញ ក្រុម​លោក​ក៏​នឹង​ពិនិត្យ​ថា តើ​អាច​ធ្វើ​អ្វី​បាន​ខ្លះ ដើម្បី​ចូលរួម​ចំណែក​លើក​កម្ពស់​អភិបាល​កិច្ច​ល្អ ឬ​ជួយ​ថែ​រក្សា​ធនធាន​ព្រៃ​ឈើ សត្វ​ព្រៃ ឬ​ធនធាន​ធម្មជាតិ មាន​នៅ​សេសសល់​ក្នុង​តំបន់​អារ៉ែង ឬ​នៅ​តាម​តំបន់​ផ្សេង​ទៀត​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា នា​ថ្ងៃ​អនាគត។
ក្នុង​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច ៣​ថ្ងៃ​ទៅ​តំបន់​អារ៉ែង លោក ព្រាប កុល រក​ឃើញ​ថា ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្នុង​សហគមន៍ និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​បាន​ចូល​ទៅ​ទស្សនា​តំបន់​អារ៉ែង គឺ​មិន​ពេញ​ចិត្ត​ផែនការ​អភិវឌ្ឍន៍​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​របស់​រដ្ឋាភិបាល​នៅ​ តំបន់​នោះ​ទេ៖ «យើង​ឃើញ​មាន​ដើម​ឈើ​គ្រប់​ប្រភេទ​មាន​តូច មាន​មធ្យម និង​ដើម​ឈើ​ធំៗ​ខ្លះ គឺ​មាន​ទំហំ​មនុស្ស​ពី ៦ ទៅ ៧​នាក់ បាន​ឱប​ជុំ។ ហើយ​យើង​គិត​ថា ដើម​ឈើ​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង គឺ​ជា​ប្រភេទ​ដើម​ឈើ​ប្រណីត និង​មាន​តម្លៃ ហើយ​ជា​សម្បត្តិ​ព្រៃ​ឈើ​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​តំបន់​អារ៉ែង លើ​ខ្នង​ភ្នំ​ម្រេញ​កង្កែប ជាដើម»
ត្រង់​ចំណុច​នេះ លោក ព្រាប កុល បន្ថែម​ថា ក្រុម​លោក​ក៏​នឹង​ស្នើ​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​ឲ្យ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ ឬ​ពិនិត្យ​ផល​ប៉ះពាល់​ប្រកប​ដោយ​តម្លាភាព ដោយ​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​ពលរដ្ឋ​ក្នុង​សហគមន៍ និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ឯករាជ្យ​នានា មុន​នឹង​មាន​ការ​អភិវឌ្ឍ​តំបន់​អារ៉ែង សម្រាប់​វិស័យ​ផ្សេងៗ​នា​ថ្ងៃ​អនាគត។
យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៤ ខែ​កុម្ភៈ បាន​ប្រកាស​ជា​សាធារណៈ​ថា គម្រោង​សាងសង់​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង នឹង​មិន​កើត​មាន​ទេ​នៅ​ក្នុង​អាណត្តិ​ទី​៥ នេះ។ លោក​អះអាង​ថា គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង ដ៏​ចម្រូងចម្រាស​នោះ ត្រូវ​រង់ចាំ​ការ​សិក្សា​បន្ថែម​ឲ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​ជា​មុន​សិន។ ជាង​នេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏​បាន​ព្រមាន​ប្រើ​សព្វាវុធ​ទំនើប ដើម្បី​កម្ទេច​ក្រុម​អ្នក​ប្រឆាំង​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង ក្នុង​ន័យ​ថា មាន​បំណង​បង្កើត​តំបន់​អបគមន៍​នៅ​តំបន់​នោះ​ថែម​ទៀត។
ទោះ​ជា​បែប​នេះ​ក្តី ស្ថាបនិក​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ លោក អាឡិក នៅ​មុន​ពេល​រូប​លោក​ត្រូវ​សមត្ថកិច្ច​បណ្ដេញ​ចេញ​ពី​កម្ពុជា បាន​ផ្តល់​បទសម្ភាសន៍​ដល់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី ថា រដ្ឋាភិបាល​ហាក់​លម្អៀង​ទៅ​រក​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​វារីអគ្គិសនី ដោយសារ​តែ​ក្រុមហ៊ុន​ដែល​សិក្សា​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​ក្នុង​តំបន់​អារ៉ែង ឋិត​នៅ​ក្រោម​ឥទ្ធិពល​របស់​ក្រុមហ៊ុន​អភិវឌ្ឍន៍​វារីអគ្គិសនី ស៊ីណូ ហាយដ្រូ (Sino Hydro) ដែល​ទទួល​សិទ្ធិ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​គម្រោង​វារីអគ្គិសនី​នេះ។
សមត្ថកិច្ច​កម្ពុជា បាន​បញ្ជូន លោក អាឡិក ចេញ​ពី​កម្ពុជា កាល​ពី​វេលា​ម៉ោង​ប្រមាណ ៩​យប់​ថ្ងៃ​ច័ន្ទ ទី​២៣ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០១៥។ ប៉ុន្តែ​លោក​ថ្លែង​ថា អស់​ពី​រូប​លោក​ម្នាក់​ទៅ ក៏​នៅ​មាន អាឡិក ឬ​សកម្មជន​តំបន់​អារ៉ែង រាប់​រយ​ពាន់​នាក់​ចេញ​មុខ​ការពារ​តំបន់​អារ៉ែង ឬ​ចុះ​ទៅ​ដល់​តំបន់​អារ៉ែង ដើម្បី​រួម​គ្នា​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​នៅ​តំបន់​នោះ។ ជាង​នេះ លោក​ក៏​បាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​យុវជន មន្ត្រី​រាជការ គ្រូបង្រៀន បញ្ញវន្ត និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​គ្រប់​រូប ឲ្យ​ភ្ញាក់​ខ្លួន​ចូលរួម​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ដែល​នៅ​សេសសល់​ឲ្យ​បាន​ គង់វង្ស៖ «អ្វី​ដែល​ក្រុម​យុវជន ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ មន្ត្រី​រាជការ និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​ស្វែង​យល់​មុន​នឹង​យើង​ធ្វើ​ការងារ​តស៊ូ​មតិ​ឲ្យ​មាន​ ប្រសិទ្ធភាព​នោះ ទាល់​តែ​យើង​បំបាត់​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​ពី​ក្នុង​ខ្លួន​ឲ្យ​អស់។ យើង​មិន​ត្រូវ​ខ្លាច​ទេ ឬ​មួយ​យើង​អាច​ខ្លាច​បាន ប៉ុន្តែ​យើង​មិន​អាច​បញ្ឈប់ ឬ​លះ​បង់​សកម្មភាព​ទប់ស្កាត់​ការ​បំផ្លាញ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​នៅ​កម្ពុជា ឬ​នៅ​តំបន់​អារ៉ែង ជាដើម​នោះ​ទេ។ ពួក​គេ​មាន​អាវុធ​តែ​មួយ​គត់​ទេ គឺ​គំរាម​កំហែង»
តំបន់​អារ៉ែង ឋិត​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​ការពារ​ភ្នំក្រវាញ ភាគ​កណ្ដាល​ដែល​ជា​ព្រៃ​ក្រាស់ ហើយ​ធំ​ជាង​គេ​នៅ​តំបន់​អាស៊ី​ភាគ​អាគ្នេយ៍។ តំបន់​ព្រៃ​ស្តុក​នេះ​មាន​ទំហំ ៤​សែន ៦​ម៉ឺន​ហិកតារ លាត​សន្ធឹង​កាត់​ឃុំ​ចំនួន​៣ ក្នុង​ស្រុក​ថ្មបាំង ខេត្ត​កោះកុង។ តំបន់​នេះ​ជា​ជម្រក​រស់នៅ​សុខសាន្ត​របស់​ក្រុម​ជនជាតិ​ដើម​ភាគ​តិច​ជង ជាង ១.៣០០​នាក់ ហើយ​ពួក​គេ​ប្រកប​របរ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ដោយ​ការ​ទាញ​យក​អនុផល​ព្រៃ​ឈើ​ទៅ​តាម​ វប្បធម៌​ប្រពៃណី និង​ទំនៀមទម្លាប់​តាំង​ពី​ដូនតា​មក​ម្ល៉េះ។ នៅ​ទីនោះ​ពោរពេញ​ទៅ​ដោយ​ផ្នូរ​កប់​សព​ដូនតា​របស់​ពួក​គេ ហើយ​ផ្នូរ​ទាំង​នោះ​ភាគ​ច្រើន​ជា​ក្អម​ដែល​គេ​ដាក់​នៅ​តាម​ជញ្ជាំង​ក្រហែង​ ថ្ម។
ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​រក​ឃើញ​ថា ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​នៅ​អារ៉ែង អាច​ផលិត​អគ្គិសនី​បាន​តែ​ជាង ៦០​មេហ្គាវ៉ាត់​នៅ​រដូវ​ប្រាំង ហើយ​ជាង ១០០​មេហ្គាវ៉ាត់​ប៉ុណ្ណោះ​នៅ​រដូវ​វស្សា៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។